Sedert het mensdom bestaat, is de samenlevingsvorm tussen een man en een vrouw bekend. Maar er zijn verschillende vormen van samenleving in de wereld. Daarom dachten we het monogame huwelijk, de door de wet erkende samenleving tussen één man en één vrouw, allereerst te behandelen en daarna – bij wijze van een stukje voorlichting- ook andere samenlevingsvormen, waarvan sommigen voor een geciviliseerde gemeenschap bizar schijnen te zijn, aan een korte bespreking te onderwerpen. Het betreft hier een gevoelige aangelegenheid, zodat niet te diep op de materie zal worden ingegaan.
1. Algemeen
Een verdragsrechtelijke samenwerking tussen de staten (bv in Caricom-verband, EU-verband, etc.) brengt met zich mee, dat er een wederzijdse (vrije) personenverkeer ontstaat als de vreemdelingrechtelijke obstakels in wederzijds belang opgeheven worden. Vreemdelingen met medeneming van hun zeden en gewoonten komen zich dan in het gastland vestigen. En wanneer er sprake is van kapitaalinstroom kunnen er ondernemingen en andere commerciële organisaties ontstaan, welke economische voordelen voor het land kunnen opleveren o.a. werkgelegenheid en belastingvoordelen; er ontstaat dan een multipliereffect in de gemeenschap. Maar er kunnen ook nadelige effecten ontstaan wanneer bijvoorbeeld criminelen komen vestigen met als doel hun negatieve praktijken uit te oefenen. Ook kunnen sekten met fundamentalistische achtergrond komen vestigen. Het is ook denkbaar dat het vrije personenverkeer allerlei samenlevingsvormen “binnenhaalt” welke in de gemeenschap tot nu toe weinig of geen bekendheid genoten. Er zal daarom een adequate grenscontrole van de overheid moeten zijn zonder de grondrechten van de burgers te schenden. Een degelijk toelatingsbeleid is in zo’n geval een gebiedende eis.
Ook kan het gebeuren dat een Surinamer met een vreemdelinge (bijvoorbeeld een publieke vrouw) een huwelijk aangaat met als doel haar in de toekomst de Surinaamse nationaliteit te doen verkrijgen. Na het bereikte doel kan het huwelijk door echtscheiding snel worden ontbonden omdat we slechts één echtscheidingsgrond kennen: duurzame ontwrichting van het huwelijk. Op deze wijze kunnen allerlei ongure elementen het land binnen treden met alle gevolgen van dien. Deze praktijken komen in andere landen ook voor wanneer de nationale wetgeving hiaten vertoont en de toelatingsautoriteiten te soepel zijn.
Soms wordt er geconstateerd dat deze vreemdelinge een bepaald bedrag betaald heeft aan de Surinaamse man voordat deze instemde met het huwelijk. Het is voor de Vreemdelingendienst niet eenvoudig te bewijzen dat hier sprake is van een schijnhuwelijk, omdat partijen in hun eigen belang een sluitend afspraak maken. Bovendien geniet een vrouw vele vormen van bescherming op grond van het Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen. Een vrouw heeft het recht een huwelijk aan te gaan en het recht om in alle vrijheid een echtgenoot te kiezen. Men maakt dus verdragsrechtelijk aanspraak op “family life”. Een ieder is vrij in partnerkeuze! Daarnaast is een Verdrag in hiërarchie hoger dan de nationale Vreemdelingenwet, zodat je niet in strijd met het verdrag mag handelen.
Sommigen beweren dat een vreemdeling(e) in nood op deze manier “helpen” een vorm van naastenliefde is. Maar de wet moet toch door een ieder nageleefd worden?
Het monogame huwelijk, een samenlevingsvorm (verbintenis) tussen één man en één vrouw, vindt in artikel 80 van boek I van ons Burgerlijk Wetboek zijn erkenning, n.l. een man kan tegelijkertijd slechts met één vrouw, de vrouw slechts met één man door het huwelijk verbonden zijn. Bigamie is daarom strafbaar gesteld in ons recht.
We kennen ook een buitenechtelijke samenleving tussen één man en één vrouw (door het Christendom als “Verbontoe” aangemerkt); dit concubinaat geniet geen volledige erkenning.
In het Romeinse Rijk was een concubinatus een door de wet erkende samenleving van personen die met elkaar geen wettig huwelijk mochten sluiten, bijvoorbeeld met een vrijgelatene, een vreemdeling of een vrouw zonder bruidschat. Het concubinaat bestaat dus heel lang, echter hebben de partners niet alle wettelijke voordelen in vergelijking met het huwelijk.
Onze rechtspraak heeft sedert 1981 het Surinaamse concubinaat erkend en wel “bij een langdurige concubinaatverhouding waarbij een gemeenschappelijke huishouding is gevoerd voor gemeenschappelijke rekening”; het is door het Hof van Justitie erkend als een pseudohuwelijksgemeenschap. Sommige ondernemingen en verzekeringmaatschappijen schijnen ook gunstig te staan tegenover deze buitenechtelijke samenleving. Echter moeten de concubine en de concubaan aan bepaalde eisen voldoen om aan hun trekken te komen.
Samenvattend kunnen we stellen dat we in Suriname het monogame huwelijk en het concubinaat kennen, waarbij in beide gevallen sprake is van een samenleving tussen twee personen van verschillend geslacht. Deze twee samenlevingsvormen komen onder alle bevolkingsgroepen van ons land voor!
Maar er is ook een andere trend merkbaar: een samenleving tussen twee personen van hetzelfde geslacht, welke samenlevingsvorm bij ons (nog) geen wettelijke grondslag heeft.
De maatschappelijke opvattingen op dit gebied zijn aan het veranderen. Zo heeft in de Ware Tijd van 21 juni 2007 gestaan, dat Nederland een onderzoek zou doen naar de positie van homo’s en andere seksuele minderheden in Suriname. Zulks zou via de Nederlandse Ambassade geschieden. Voorts zou de homo-organisatie: Suriname Men United (SMU) in augustus 2007 starten met een onderzoek onder de homopopulatie in Suriname en dat het onderzoek gefinancierd zou worden door Schrorer, een grote homo en lesbische organisatie in Nederland.
Gelet op het drukke personenverkeer tussen Nederland en Suriname is het wenselijk, dat de maatschappelijke organisaties, inclusief de kerkelijke organisaties –uiteraard indien zij dit nodig achten- duidelijk tot uiting brengen, dat Surinamers niet zondermeer alles van het buitenland kunnen overnemen; vooral niet het geregistreerd partnerschap tussen twee personen van het zelfde geslacht en de huwelijksvorm tussen twee personen van het zelfde geslacht. Zolang een Surinaamse wet deze twee samenlevingsvormen niet erkent, zou men kunnen gedogen, dat twee lesbo’s of twee homo’s op hun wijze kunnen samenwonen c.q. samenleven in de Surinaamse gemeenschap. We willen wat verder gaan met deze gedachtegang. Hoe zal de overheid handelen wanneer twee in Nederland wettelijk geregistreerde of aldaar wettelijk gehuwde lesbo c.q. homopaar naar Suriname wil komen vestigen om een bedrijf op te zetten? En als zij wel voldoen aan alle toelatingseisen der wet? Hier zou m.i. een gedoogbeleid te pas moeten komen. Anders kan men gaan stellen, dat anti-houding tegenover homo’s en lesbo’s een vorm van discriminatie is en dat zij vanwege de mensenrechtenverdragen bescherming zouden moeten genieten, (“family life”). Immers ook in onze GW in artikel 8 is discriminatieverbod opgenomen.
De maatschappelijke organisaties zullen met alle factoren rekening moeten houden!
Het nieuwe recht in het Ontwerp Nieuw Sur. Burgerlijk Wetboek (artikel 87a) neemt de bestaande jurisprudentie (1981) betreffende het concubinaat wel over. Maar geregistreerde samenleving en huwelijk tussen twee lesbo’s of homo’s worden uitgesloten. Uiteraard hebben de regering en het parlement het laatste woord. De hamvraag is of de Surinaamse bevolking in zijn totaliteit een geregistreerd partnerschap en/of een huwelijk tussen twee personen van hetzelfde geslacht zal willen aanvaarden? Let wel: vanaf de invoering van het Burgerlijk Wetboek op 1 mei 1869 is het monogame huwelijkstelsel bij ons ingeburgerd, terwijl het concubinaat sedert 1981 door de rechtspraak is aanvaard. Zoals gesteld hebben alle bevolkingsgroepen deze twee samenlevingsvormen aanvaard.
De Nederlandse wetgeving met betrekking tot samenlevingsvormen
Omdat het Surinaams recht een loot van de Nederlandse stam is, zullen we in het kort nagaan hoe daar de samenlevingsvormen wettelijk geregeld zijn. De Nederlandse wet erkent het monogame huwelijk in artikel 33 van titel 5 Boek I BW. Doch sinds 2001 kunnen twee vrouwen of twee mannen burgerlijk huwen. Bij de openstelling van deze mogelijkheid heeft de wetgever zich beroepen op het principe van non-discriminatie. (Zie ook artikel 8 Sur.GW, inhoudende het discriminatieverbod). Feitelijk is in het geheel geen sprake van een “homo-lesbohuwelijk”, maar juist van een “openstelling van het huwelijk voor partners van gelijke sekse”. Dit is de Nederlandse zienswijze. Gesteld moet worden dat het homohuwelijk in vele Europese landen, maar ook in Canada en Zuid-Afrika wettelijk erkend is.
Het Nederlandse huwelijk van twee mannen of twee vrouwen heeft in beginsel dezelfde condities en rechtsgevolgen als het huwelijk van één man en één vrouw. Er zijn natuurlijk verschillen, o.a. dat een huwelijk van twee vrouwen of twee mannen geen afstammingsrelatie schept met de kinderen van de echtgenoten.
Verder bestaat de wettelijke mogelijkheid van geregistreerd partnerschap ook voor twee partners van hetzelfde geslacht. Veel landen die een huwelijk tussen twee mannen of twee
vrouwen niet erkennen, erkennen namelijk vaak wel een geregistreerd partnerschap tussen twee mensen van het zelfde geslacht.
Het schijnt dat een geregistreerd partnerschap tussen twee partners van het zelfde geslacht, minder problemen vormt als het gaat om de erkenning van de relatie. Veel landen die een huwelijk tussen twee mannen of twee vrouwen niet erkennen, erkennen namelijk vaak wel een geregistreerd partnerschap tussen twee mensen van het zelfde geslacht.
Andere samenlevingsvormen die elders kunnen voorkomen
Afgezien van de genoemde samenlevingsvormen: monogame huwelijk, concubinaat, homohuwelijk, lesbohuwelijk, geregistreerde partnerschappen, welke ter opsomming nogmaals voorkomen, komen elders nog andere vormen van samenleving voor, welke voor velen soms onbegrijpelijk schijnen te zijn:
a. Monogamie: huwelijk (samenleving) van één man met één vrouw, (art. 80 SBW);
b. Homogamie: is in de maatschappelijke betekenis als twee mensen met belangrijke overeenkomende kenmerken zoals klasse, opleiding en religie elkaar huwen. En homogaam kan iemand zijn die zonder relatie is en “het” alleen met zichzelf doet, m.a.w. zich zelf seksueel bevredigt.
c. Bigamie: het gelijktijdig met twee personen gehuwd zijn, hetgeen bij ons strafbaar is gesteld. En bigamist is iemand die bigamie pleegt.
d. Polygamie: een samenlevingsvorm met meer dan één partner;
e. Polyandrie: huwelijk (samenleving) van één vrouw met meer dan één man tegelijk;
f. Polygynie: huwelijk (samenleving) van één man met meer dan één vrouw;
g. Promiscuïteit: iedereen doet het met iedereen, d.w.z. volledig vrije seks. In het Amazônegebied (Brazilië) zou een oeroude Indianenstam bestaan, binnen welke zulks voorkomt. En als een gebrekkig kind geboren wordt, wordt dat door de moeder op last van de dresiman levend begraven.
h. Latrelatie: (living-apart-together); geen gezamenlijke huishouding; elke partner woont apart doch hebben wel contact met elkaar.
i. Latorelatie: (living-apart-together-overseas: bv Suriname-Nederland): gehuwde man woont in Suriname en de gehuwde vrouw met kinderen zit in Nederland of omgekeerd. Er ontstaan relatievormen over en weer, maar het huwelijk wordt formeel in tact gelaten.
j. Knipperlichtrelatie: een verhouding waarbij het tussen de partners nu eens aan en dan weer uit is.
k. Leviraatshuwelijk of zwagerhuwelijk: samenlevingsvorm van een man met de weduwe van zijn overleden broer. (Bekend in het Oude Testament).
4. Polyamorie, een bijzondere vorm van samenleving
Deze leefwijze vertoont gelijkenis met Polygamie, maar er zijn verschillen. Polyamorie (Engels: Polyamory) staat voor een levenswijze waarbij erkend wordt dat het mogelijk is om van meer dan één persoon tegelijk te houden. Deze leefwijze uit zich in relaties waarbij vriendschap, intimiteit, een emotionele band, spirituele verbondenheid en/of seksualiteit ingrediënten zijn.(Wikipedia).
Er zijn binnen de definitie van polyamorie veel verschillende relatievormen mogelijk, maar ze hebben gemeenschappelijk dat deze gebaseerd zijn op liefde, openheid, eerlijkheid en respect. Goedkeuring van alle betrokkenen is een belangrijk aspect. Het zal duidelijk zijn dat een goede, open communicatie hierbij onmisbaar is. Personen die op deze wijze leven worden ook wel polyamoreus of polyamorisch genoemd, meestal afgekort tot poly. Poly zijn betekent dat je ervoor openstaat om meerdere intieme relaties tegelijk aan te gaan. Wanneer je poly bent, betekent dat niet vanzelfsprekend dat je ook daadwerkelijk meerdere intieme relaties onderhoudt. Je kunt poly zijn en geen enkele intieme relatie hebben.
Polyamorie heeft haar eigen symbool. Het meest gebruikte symbool voor polyamorie is het hart met het punt naar beneden en daarin het liggend cijfer 8 als onderscheidingsteken. [Een ander symbool is de afbeelding van een papagaai, want in het Engels wordt “poly” uitgesproken als Polly, een aan deze vogels veel gegeven naam]
Veel monogamisten, die dus monogamie aanhangen, definiëren trouw als een verbintenis hebben met slechts één partner (tegelijkertijd), zonder andere seksuele of relationele partners te hebben tijdens de relatie. De poly-versie hiervan is polyfideliteit, een specifieke vorm van polyamorie gedefinieerd door een duurzame, seksueel exclusieve verbintenis met meerdere partners.
Polyamoreuzen benaderen hun relaties meestal pragmatisch. Zij aanvaarden dat zijzelf en hun partners soms fouten zullen maken en niet altijd aan het ideaalbeeld zullen kunnen voldoen. Wanneer dit gebeurt, is communicatie een zeer belangrijk middel om eventuele schade die hierdoor ontstaat, te repareren.
Er is ook kritiek op polyamorie. In de meeste culturen wordt verwacht dat één persoon huwt
met één partner. 0ok culturen waar polygynie of polyandrie voorkomt, sluiten dan altijd een
huwelijk om echtelijke verbintenis aan te geven. Voor het Westen is monogamie de norm.
Maar volgens de polyamoristen is de mens van nature niet monogaam, en wordt hij tegen zijn
natuur in “gedwongen” monogaam te leven. Polyamoristen zijn van mening dat veel mensen
naast hun echtelijke relatie nog een tweede relatie hebben, stiekem of niet. Polyamorie
probeert, naar eigen zeggen, de natuur met cultuur te verzoenen op basis van openheid,
wederzijds respect en vertrouwen.
Ten slotte enkele veel gestelde vragen over polyamorie.
Wat zijn de regels van polyamorie?
Niemand heeft er patent op hoe het moet gebeuren. Het enige wat iemand kan doen is
luisteren naar andere polyamoreuze mensen hoe zij het doen. Wat je mag doen, wat je niet
mag doen en integreren in je eigen levensstijl. Blijf open en eerlijk tegen je partner(s), en
corrigeer je levensstijl indien het voor jou mogelijk is.
Zijn polyamoreuzen biseksueel? Sommigen zijn biseksueel, anderen niet; nog anderen
hebben zelfs helemaal geen seks. De beste manier om het te weten is door het te vragen en
niet te veronderstellen.
5. Slotopmerking
Wanneer wij de samenlevingsvormen nogmaals in beschouwing nemen dan zou
voorzichtig geconcludeerd kunnen worden dat in deze veranderende wereld, waarin
technologische ontwikkelingen de boventoon voeren, een groot deel der mensheid
vrijheid verkiest boven gebondenheid.
Het monogame huwelijk, waarin een kind opvoeding en onderwijs onder direct toezicht der
ouders geniet, schijnt langzaam maar zeker plaats te maken voor polygamie c.q. polyamorie.
Polyamoristen zijn van mening dat veel gehuwde personen –naast hun echtelijke relatie-
stiekem nog een tweede c.q. derde relatie hebben.
Zonder partij te kiezen zou voorzichtig gezegd kunnen worden dat een mens open schijnt te staan voor meerdere intieme relaties tegelijk. Of zulks wetenschappelijk is aangetoond, is ons
niet bekend. Wel is zeker dat onze normen en waarden aan het vervagen zijn! We merken dat er een strijd gaande is tussen monogamisten en polyamoristen. Wie zal de
strijd winnen?
We hebben gemeend de diverse samenlevingsvormen bij wijze van voorlichting, in het kort te bespreken. Het is niet de bedoeling hierover in polemiek te treden. Een andere kijk op de
materie is uiteraard welkom.
De Nederlandse wetgeving met betrekking tot samenlevingsvormen
Omdat het Surinaams recht een loot van de Nederlandse stam is, zullen we in het kort nagaan hoe daar de samenlevingsvormen wettelijk geregeld zijn. De Nederlandse wet erkent het monogame huwelijk in artikel 33 van titel 5 Boek I BW. Doch sinds 2001 kunnen twee vrouwen of twee mannen burgerlijk huwen. Bij de openstelling van deze mogelijkheid heeft de wetgever zich beroepen op het principe van non-discriminatie. (Zie ook artikel 8 Sur.GW, inhoudende het discriminatieverbod). Feitelijk is in het geheel geen sprake van een “homo-lesbohuwelijk”, maar juist van een “openstelling van het huwelijk voor partners van gelijke sekse”. Dit is de Nederlandse zienswijze. Gesteld moet worden dat het homohuwelijk in vele Europese landen, maar ook in Canada en Zuid-Afrika wettelijk erkend is.
Het Nederlandse huwelijk van twee mannen of twee vrouwen heeft in beginsel dezelfde condities en rechtsgevolgen als het huwelijk van één man en één vrouw. Er zijn natuurlijk verschillen, o.a. dat een huwelijk van twee vrouwen of twee mannen geen afstammingsrelatie schept met de kinderen van de echtgenoten.
Verder bestaat de wettelijke mogelijkheid van geregistreerd partnerschap ook voor twee partners van hetzelfde geslacht. Veel landen die een huwelijk tussen twee mannen of twee
vrouwen niet erkennen, erkennen namelijk vaak wel een geregistreerd partnerschap tussen twee mensen van het zelfde geslacht.
Het schijnt dat een geregistreerd partnerschap tussen twee partners van het zelfde geslacht, minder problemen vormt als het gaat om de erkenning van de relatie. Veel landen die een huwelijk tussen twee mannen of twee vrouwen niet erkennen, erkennen namelijk vaak wel een geregistreerd partnerschap tussen twee mensen van het zelfde geslacht.
Andere samenlevingsvormen die elders kunnen voorkomen
Afgezien van de genoemde samenlevingsvormen: monogame huwelijk, concubinaat, homohuwelijk, lesbohuwelijk, geregistreerde partnerschappen, welke ter opsomming nogmaals voorkomen, komen elders nog andere vormen van samenleving voor, welke voor velen soms onbegrijpelijk schijnen te zijn:
a. Monogamie: huwelijk (samenleving) van één man met één vrouw, (art. 80 SBW);
b. Homogamie: is in de maatschappelijke betekenis als twee mensen met belangrijke overeenkomende kenmerken zoals klasse, opleiding en religie elkaar huwen. En homogaam kan iemand zijn die zonder relatie is en “het” alleen met zichzelf doet, m.a.w. zich zelf seksueel bevredigt.
c. Bigamie: het gelijktijdig met twee personen gehuwd zijn, hetgeen bij ons strafbaar is gesteld. En bigamist is iemand die bigamie pleegt.
d. Polygamie: een samenlevingsvorm met meer dan één partner;
e. Polyandrie: huwelijk (samenleving) van één vrouw met meer dan één man tegelijk;
f. Polygynie: huwelijk (samenleving) van één man met meer dan één vrouw;
g. Promiscuïteit: iedereen doet het met iedereen, d.w.z. volledig vrije seks. In het Amazônegebied (Brazilië) zou een oeroude Indianenstam bestaan, binnen welke zulks voorkomt. En als een gebrekkig kind geboren wordt, wordt dat door de moeder op last van de dresiman levend begraven.
h. Latrelatie: (living-apart-together); geen gezamenlijke huishouding; elke partner woont apart doch hebben wel contact met elkaar.
i. Latorelatie: (living-apart-together-overseas: bv Suriname-Nederland): gehuwde man woont in Suriname en de gehuwde vrouw met kinderen zit in Nederland of omgekeerd. Er ontstaan relatievormen over en weer, maar het huwelijk wordt formeel in tact gelaten.
j. Knipperlichtrelatie: een verhouding waarbij het tussen de partners nu eens aan en dan weer uit is.
k. Leviraatshuwelijk of zwagerhuwelijk: samenlevingsvorm van een man met de weduwe van zijn overleden broer. (Bekend in het Oude Testament).
4. Polyamorie, een bijzondere vorm van samenleving
Deze leefwijze vertoont gelijkenis met Polygamie, maar er zijn verschillen. Polyamorie (Engels: Polyamory) staat voor een levenswijze waarbij erkend wordt dat het mogelijk is om van meer dan één persoon tegelijk te houden. Deze leefwijze uit zich in relaties waarbij vriendschap, intimiteit, een emotionele band, spirituele verbondenheid en/of seksualiteit ingrediënten zijn.(Wikipedia).
Er zijn binnen de definitie van polyamorie veel verschillende relatievormen mogelijk, maar ze hebben gemeenschappelijk dat deze gebaseerd zijn op liefde, openheid, eerlijkheid en respect. Goedkeuring van alle betrokkenen is een belangrijk aspect. Het zal duidelijk zijn dat een goede, open communicatie hierbij onmisbaar is. Personen die op deze wijze leven worden ook wel polyamoreus of polyamorisch genoemd, meestal afgekort tot poly. Poly zijn betekent dat je ervoor openstaat om meerdere intieme relaties tegelijk aan te gaan. Wanneer je poly bent, betekent dat niet vanzelfsprekend dat je ook daadwerkelijk meerdere intieme relaties onderhoudt. Je kunt poly zijn en geen enkele intieme relatie hebben.
Polyamorie heeft haar eigen symbool. Het meest gebruikte symbool voor polyamorie is het hart met het punt naar beneden en daarin het liggend cijfer 8 als onderscheidingsteken. [Een ander symbool is de afbeelding van een papagaai, want in het Engels wordt “poly” uitgesproken als Polly, een aan deze vogels veel gegeven naam]
Veel monogamisten, die dus monogamie aanhangen, definiëren trouw als een verbintenis hebben met slechts één partner (tegelijkertijd), zonder andere seksuele of relationele partners te hebben tijdens de relatie. De poly-versie hiervan is polyfideliteit, een specifieke vorm van polyamorie gedefinieerd door een duurzame, seksueel exclusieve verbintenis met meerdere partners.
Polyamoreuzen benaderen hun relaties meestal pragmatisch. Zij aanvaarden dat zijzelf en hun partners soms fouten zullen maken en niet altijd aan het ideaalbeeld zullen kunnen voldoen. Wanneer dit gebeurt, is communicatie een zeer belangrijk middel om eventuele schade die hierdoor ontstaat, te repareren.
Er is ook kritiek op polyamorie. In de meeste culturen wordt verwacht dat één persoon huwt
met één partner. 0ok culturen waar polygynie of polyandrie voorkomt, sluiten dan altijd een
huwelijk om echtelijke verbintenis aan te geven. Voor het Westen is monogamie de norm.
Maar volgens de polyamoristen is de mens van nature niet monogaam, en wordt hij tegen zijn
natuur in “gedwongen” monogaam te leven. Polyamoristen zijn van mening dat veel mensen
naast hun echtelijke relatie nog een tweede relatie hebben, stiekem of niet. Polyamorie
probeert, naar eigen zeggen, de natuur met cultuur te verzoenen op basis van openheid,
wederzijds respect en vertrouwen.
Ten slotte enkele veel gestelde vragen over polyamorie.
Wat zijn de regels van polyamorie?
Niemand heeft er patent op hoe het moet gebeuren. Het enige wat iemand kan doen is
luisteren naar andere polyamoreuze mensen hoe zij het doen. Wat je mag doen, wat je niet
mag doen en integreren in je eigen levensstijl. Blijf open en eerlijk tegen je partner(s), en
corrigeer je levensstijl indien het voor jou mogelijk is.
Zijn polyamoreuzen biseksueel? Sommigen zijn biseksueel, anderen niet; nog anderen
hebben zelfs helemaal geen seks. De beste manier om het te weten is door het te vragen en
niet te veronderstellen.
5. Slotopmerking
Wanneer wij de samenlevingsvormen nogmaals in beschouwing nemen dan zou
voorzichtig geconcludeerd kunnen worden dat in deze veranderende wereld, waarin
technologische ontwikkelingen de boventoon voeren, een groot deel der mensheid
vrijheid verkiest boven gebondenheid.
Het monogame huwelijk, waarin een kind opvoeding en onderwijs onder direct toezicht der
ouders geniet, schijnt langzaam maar zeker plaats te maken voor polygamie c.q. polyamorie.
Polyamoristen zijn van mening dat veel gehuwde personen –naast hun echtelijke relatie-
stiekem nog een tweede c.q. derde relatie hebben.
Zonder partij te kiezen zou voorzichtig gezegd kunnen worden dat een mens open schijnt te staan voor meerdere intieme relaties tegelijk. Of zulks wetenschappelijk is aangetoond, is ons
niet bekend. Wel is zeker dat onze normen en waarden aan het vervagen zijn! We merken dat er een strijd gaande is tussen monogamisten en polyamoristen. Wie zal de
strijd winnen?
We hebben gemeend de diverse samenlevingsvormen bij wijze van voorlichting, in het kort te bespreken. Het is niet de bedoeling hierover in polemiek te treden. Een andere kijk op de
materie is uiteraard welkom.
Mr. André Saheblal
1. Algemeen
Een verdragsrechtelijke samenwerking tussen de staten (bv in Caricom-verband, EU-verband, etc.) brengt met zich mee, dat er een wederzijdse (vrije) personenverkeer ontstaat als de vreemdelingrechtelijke obstakels in wederzijds belang opgeheven worden. Vreemdelingen met medeneming van hun zeden en gewoonten komen zich dan in het gastland vestigen. En wanneer er sprake is van kapitaalinstroom kunnen er ondernemingen en andere commerciële organisaties ontstaan, welke economische voordelen voor het land kunnen opleveren o.a. werkgelegenheid en belastingvoordelen; er ontstaat dan een multipliereffect in de gemeenschap. Maar er kunnen ook nadelige effecten ontstaan wanneer bijvoorbeeld criminelen komen vestigen met als doel hun negatieve praktijken uit te oefenen. Ook kunnen sekten met fundamentalistische achtergrond komen vestigen. Het is ook denkbaar dat het vrije personenverkeer allerlei samenlevingsvormen “binnenhaalt” welke in de gemeenschap tot nu toe weinig of geen bekendheid genoten. Er zal daarom een adequate grenscontrole van de overheid moeten zijn zonder de grondrechten van de burgers te schenden. Een degelijk toelatingsbeleid is in zo’n geval een gebiedende eis.
Ook kan het gebeuren dat een Surinamer met een vreemdelinge (bijvoorbeeld een publieke vrouw) een huwelijk aangaat met als doel haar in de toekomst de Surinaamse nationaliteit te doen verkrijgen. Na het bereikte doel kan het huwelijk door echtscheiding snel worden ontbonden omdat we slechts één echtscheidingsgrond kennen: duurzame ontwrichting van het huwelijk. Op deze wijze kunnen allerlei ongure elementen het land binnen treden met alle gevolgen van dien. Deze praktijken komen in andere landen ook voor wanneer de nationale wetgeving hiaten vertoont en de toelatingsautoriteiten te soepel zijn.
Soms wordt er geconstateerd dat deze vreemdelinge een bepaald bedrag betaald heeft aan de Surinaamse man voordat deze instemde met het huwelijk. Het is voor de Vreemdelingendienst niet eenvoudig te bewijzen dat hier sprake is van een schijnhuwelijk, omdat partijen in hun eigen belang een sluitend afspraak maken. Bovendien geniet een vrouw vele vormen van bescherming op grond van het Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen. Een vrouw heeft het recht een huwelijk aan te gaan en het recht om in alle vrijheid een echtgenoot te kiezen. Men maakt dus verdragsrechtelijk aanspraak op “family life”. Een ieder is vrij in partnerkeuze! Daarnaast is een Verdrag in hiërarchie hoger dan de nationale Vreemdelingenwet, zodat je niet in strijd met het verdrag mag handelen.
Sommigen beweren dat een vreemdeling(e) in nood op deze manier “helpen” een vorm van naastenliefde is. Maar de wet moet toch door een ieder nageleefd worden?
Het monogame huwelijk, een samenlevingsvorm (verbintenis) tussen één man en één vrouw, vindt in artikel 80 van boek I van ons Burgerlijk Wetboek zijn erkenning, n.l. een man kan tegelijkertijd slechts met één vrouw, de vrouw slechts met één man door het huwelijk verbonden zijn. Bigamie is daarom strafbaar gesteld in ons recht.
We kennen ook een buitenechtelijke samenleving tussen één man en één vrouw (door het Christendom als “Verbontoe” aangemerkt); dit concubinaat geniet geen volledige erkenning.
In het Romeinse Rijk was een concubinatus een door de wet erkende samenleving van personen die met elkaar geen wettig huwelijk mochten sluiten, bijvoorbeeld met een vrijgelatene, een vreemdeling of een vrouw zonder bruidschat. Het concubinaat bestaat dus heel lang, echter hebben de partners niet alle wettelijke voordelen in vergelijking met het huwelijk.
Onze rechtspraak heeft sedert 1981 het Surinaamse concubinaat erkend en wel “bij een langdurige concubinaatverhouding waarbij een gemeenschappelijke huishouding is gevoerd voor gemeenschappelijke rekening”; het is door het Hof van Justitie erkend als een pseudohuwelijksgemeenschap. Sommige ondernemingen en verzekeringmaatschappijen schijnen ook gunstig te staan tegenover deze buitenechtelijke samenleving. Echter moeten de concubine en de concubaan aan bepaalde eisen voldoen om aan hun trekken te komen.
Samenvattend kunnen we stellen dat we in Suriname het monogame huwelijk en het concubinaat kennen, waarbij in beide gevallen sprake is van een samenleving tussen twee personen van verschillend geslacht. Deze twee samenlevingsvormen komen onder alle bevolkingsgroepen van ons land voor!
Maar er is ook een andere trend merkbaar: een samenleving tussen twee personen van hetzelfde geslacht, welke samenlevingsvorm bij ons (nog) geen wettelijke grondslag heeft.
De maatschappelijke opvattingen op dit gebied zijn aan het veranderen. Zo heeft in de Ware Tijd van 21 juni 2007 gestaan, dat Nederland een onderzoek zou doen naar de positie van homo’s en andere seksuele minderheden in Suriname. Zulks zou via de Nederlandse Ambassade geschieden. Voorts zou de homo-organisatie: Suriname Men United (SMU) in augustus 2007 starten met een onderzoek onder de homopopulatie in Suriname en dat het onderzoek gefinancierd zou worden door Schrorer, een grote homo en lesbische organisatie in Nederland.
Gelet op het drukke personenverkeer tussen Nederland en Suriname is het wenselijk, dat de maatschappelijke organisaties, inclusief de kerkelijke organisaties –uiteraard indien zij dit nodig achten- duidelijk tot uiting brengen, dat Surinamers niet zondermeer alles van het buitenland kunnen overnemen; vooral niet het geregistreerd partnerschap tussen twee personen van het zelfde geslacht en de huwelijksvorm tussen twee personen van het zelfde geslacht. Zolang een Surinaamse wet deze twee samenlevingsvormen niet erkent, zou men kunnen gedogen, dat twee lesbo’s of twee homo’s op hun wijze kunnen samenwonen c.q. samenleven in de Surinaamse gemeenschap. We willen wat verder gaan met deze gedachtegang. Hoe zal de overheid handelen wanneer twee in Nederland wettelijk geregistreerde of aldaar wettelijk gehuwde lesbo c.q. homopaar naar Suriname wil komen vestigen om een bedrijf op te zetten? En als zij wel voldoen aan alle toelatingseisen der wet? Hier zou m.i. een gedoogbeleid te pas moeten komen. Anders kan men gaan stellen, dat anti-houding tegenover homo’s en lesbo’s een vorm van discriminatie is en dat zij vanwege de mensenrechtenverdragen bescherming zouden moeten genieten, (“family life”). Immers ook in onze GW in artikel 8 is discriminatieverbod opgenomen.
De maatschappelijke organisaties zullen met alle factoren rekening moeten houden!
Het nieuwe recht in het Ontwerp Nieuw Sur. Burgerlijk Wetboek (artikel 87a) neemt de bestaande jurisprudentie (1981) betreffende het concubinaat wel over. Maar geregistreerde samenleving en huwelijk tussen twee lesbo’s of homo’s worden uitgesloten. Uiteraard hebben de regering en het parlement het laatste woord. De hamvraag is of de Surinaamse bevolking in zijn totaliteit een geregistreerd partnerschap en/of een huwelijk tussen twee personen van hetzelfde geslacht zal willen aanvaarden? Let wel: vanaf de invoering van het Burgerlijk Wetboek op 1 mei 1869 is het monogame huwelijkstelsel bij ons ingeburgerd, terwijl het concubinaat sedert 1981 door de rechtspraak is aanvaard. Zoals gesteld hebben alle bevolkingsgroepen deze twee samenlevingsvormen aanvaard.
De Nederlandse wetgeving met betrekking tot samenlevingsvormen
Omdat het Surinaams recht een loot van de Nederlandse stam is, zullen we in het kort nagaan hoe daar de samenlevingsvormen wettelijk geregeld zijn. De Nederlandse wet erkent het monogame huwelijk in artikel 33 van titel 5 Boek I BW. Doch sinds 2001 kunnen twee vrouwen of twee mannen burgerlijk huwen. Bij de openstelling van deze mogelijkheid heeft de wetgever zich beroepen op het principe van non-discriminatie. (Zie ook artikel 8 Sur.GW, inhoudende het discriminatieverbod). Feitelijk is in het geheel geen sprake van een “homo-lesbohuwelijk”, maar juist van een “openstelling van het huwelijk voor partners van gelijke sekse”. Dit is de Nederlandse zienswijze. Gesteld moet worden dat het homohuwelijk in vele Europese landen, maar ook in Canada en Zuid-Afrika wettelijk erkend is.
Het Nederlandse huwelijk van twee mannen of twee vrouwen heeft in beginsel dezelfde condities en rechtsgevolgen als het huwelijk van één man en één vrouw. Er zijn natuurlijk verschillen, o.a. dat een huwelijk van twee vrouwen of twee mannen geen afstammingsrelatie schept met de kinderen van de echtgenoten.
Verder bestaat de wettelijke mogelijkheid van geregistreerd partnerschap ook voor twee partners van hetzelfde geslacht. Veel landen die een huwelijk tussen twee mannen of twee
vrouwen niet erkennen, erkennen namelijk vaak wel een geregistreerd partnerschap tussen twee mensen van het zelfde geslacht.
Het schijnt dat een geregistreerd partnerschap tussen twee partners van het zelfde geslacht, minder problemen vormt als het gaat om de erkenning van de relatie. Veel landen die een huwelijk tussen twee mannen of twee vrouwen niet erkennen, erkennen namelijk vaak wel een geregistreerd partnerschap tussen twee mensen van het zelfde geslacht.
Andere samenlevingsvormen die elders kunnen voorkomen
Afgezien van de genoemde samenlevingsvormen: monogame huwelijk, concubinaat, homohuwelijk, lesbohuwelijk, geregistreerde partnerschappen, welke ter opsomming nogmaals voorkomen, komen elders nog andere vormen van samenleving voor, welke voor velen soms onbegrijpelijk schijnen te zijn:
a. Monogamie: huwelijk (samenleving) van één man met één vrouw, (art. 80 SBW);
b. Homogamie: is in de maatschappelijke betekenis als twee mensen met belangrijke overeenkomende kenmerken zoals klasse, opleiding en religie elkaar huwen. En homogaam kan iemand zijn die zonder relatie is en “het” alleen met zichzelf doet, m.a.w. zich zelf seksueel bevredigt.
c. Bigamie: het gelijktijdig met twee personen gehuwd zijn, hetgeen bij ons strafbaar is gesteld. En bigamist is iemand die bigamie pleegt.
d. Polygamie: een samenlevingsvorm met meer dan één partner;
e. Polyandrie: huwelijk (samenleving) van één vrouw met meer dan één man tegelijk;
f. Polygynie: huwelijk (samenleving) van één man met meer dan één vrouw;
g. Promiscuïteit: iedereen doet het met iedereen, d.w.z. volledig vrije seks. In het Amazônegebied (Brazilië) zou een oeroude Indianenstam bestaan, binnen welke zulks voorkomt. En als een gebrekkig kind geboren wordt, wordt dat door de moeder op last van de dresiman levend begraven.
h. Latrelatie: (living-apart-together); geen gezamenlijke huishouding; elke partner woont apart doch hebben wel contact met elkaar.
i. Latorelatie: (living-apart-together-overseas: bv Suriname-Nederland): gehuwde man woont in Suriname en de gehuwde vrouw met kinderen zit in Nederland of omgekeerd. Er ontstaan relatievormen over en weer, maar het huwelijk wordt formeel in tact gelaten.
j. Knipperlichtrelatie: een verhouding waarbij het tussen de partners nu eens aan en dan weer uit is.
k. Leviraatshuwelijk of zwagerhuwelijk: samenlevingsvorm van een man met de weduwe van zijn overleden broer. (Bekend in het Oude Testament).
4. Polyamorie, een bijzondere vorm van samenleving
Deze leefwijze vertoont gelijkenis met Polygamie, maar er zijn verschillen. Polyamorie (Engels: Polyamory) staat voor een levenswijze waarbij erkend wordt dat het mogelijk is om van meer dan één persoon tegelijk te houden. Deze leefwijze uit zich in relaties waarbij vriendschap, intimiteit, een emotionele band, spirituele verbondenheid en/of seksualiteit ingrediënten zijn.(Wikipedia).
Er zijn binnen de definitie van polyamorie veel verschillende relatievormen mogelijk, maar ze hebben gemeenschappelijk dat deze gebaseerd zijn op liefde, openheid, eerlijkheid en respect. Goedkeuring van alle betrokkenen is een belangrijk aspect. Het zal duidelijk zijn dat een goede, open communicatie hierbij onmisbaar is. Personen die op deze wijze leven worden ook wel polyamoreus of polyamorisch genoemd, meestal afgekort tot poly. Poly zijn betekent dat je ervoor openstaat om meerdere intieme relaties tegelijk aan te gaan. Wanneer je poly bent, betekent dat niet vanzelfsprekend dat je ook daadwerkelijk meerdere intieme relaties onderhoudt. Je kunt poly zijn en geen enkele intieme relatie hebben.
Polyamorie heeft haar eigen symbool. Het meest gebruikte symbool voor polyamorie is het hart met het punt naar beneden en daarin het liggend cijfer 8 als onderscheidingsteken. [Een ander symbool is de afbeelding van een papagaai, want in het Engels wordt “poly” uitgesproken als Polly, een aan deze vogels veel gegeven naam]
Veel monogamisten, die dus monogamie aanhangen, definiëren trouw als een verbintenis hebben met slechts één partner (tegelijkertijd), zonder andere seksuele of relationele partners te hebben tijdens de relatie. De poly-versie hiervan is polyfideliteit, een specifieke vorm van polyamorie gedefinieerd door een duurzame, seksueel exclusieve verbintenis met meerdere partners.
Polyamoreuzen benaderen hun relaties meestal pragmatisch. Zij aanvaarden dat zijzelf en hun partners soms fouten zullen maken en niet altijd aan het ideaalbeeld zullen kunnen voldoen. Wanneer dit gebeurt, is communicatie een zeer belangrijk middel om eventuele schade die hierdoor ontstaat, te repareren.
Er is ook kritiek op polyamorie. In de meeste culturen wordt verwacht dat één persoon huwt
met één partner. 0ok culturen waar polygynie of polyandrie voorkomt, sluiten dan altijd een
huwelijk om echtelijke verbintenis aan te geven. Voor het Westen is monogamie de norm.
Maar volgens de polyamoristen is de mens van nature niet monogaam, en wordt hij tegen zijn
natuur in “gedwongen” monogaam te leven. Polyamoristen zijn van mening dat veel mensen
naast hun echtelijke relatie nog een tweede relatie hebben, stiekem of niet. Polyamorie
probeert, naar eigen zeggen, de natuur met cultuur te verzoenen op basis van openheid,
wederzijds respect en vertrouwen.
Ten slotte enkele veel gestelde vragen over polyamorie.
Wat zijn de regels van polyamorie?
Niemand heeft er patent op hoe het moet gebeuren. Het enige wat iemand kan doen is
luisteren naar andere polyamoreuze mensen hoe zij het doen. Wat je mag doen, wat je niet
mag doen en integreren in je eigen levensstijl. Blijf open en eerlijk tegen je partner(s), en
corrigeer je levensstijl indien het voor jou mogelijk is.
Zijn polyamoreuzen biseksueel? Sommigen zijn biseksueel, anderen niet; nog anderen
hebben zelfs helemaal geen seks. De beste manier om het te weten is door het te vragen en
niet te veronderstellen.
5. Slotopmerking
Wanneer wij de samenlevingsvormen nogmaals in beschouwing nemen dan zou
voorzichtig geconcludeerd kunnen worden dat in deze veranderende wereld, waarin
technologische ontwikkelingen de boventoon voeren, een groot deel der mensheid
vrijheid verkiest boven gebondenheid.
Het monogame huwelijk, waarin een kind opvoeding en onderwijs onder direct toezicht der
ouders geniet, schijnt langzaam maar zeker plaats te maken voor polygamie c.q. polyamorie.
Polyamoristen zijn van mening dat veel gehuwde personen –naast hun echtelijke relatie-
stiekem nog een tweede c.q. derde relatie hebben.
Zonder partij te kiezen zou voorzichtig gezegd kunnen worden dat een mens open schijnt te staan voor meerdere intieme relaties tegelijk. Of zulks wetenschappelijk is aangetoond, is ons
niet bekend. Wel is zeker dat onze normen en waarden aan het vervagen zijn! We merken dat er een strijd gaande is tussen monogamisten en polyamoristen. Wie zal de
strijd winnen?
We hebben gemeend de diverse samenlevingsvormen bij wijze van voorlichting, in het kort te bespreken. Het is niet de bedoeling hierover in polemiek te treden. Een andere kijk op de
materie is uiteraard welkom.
De Nederlandse wetgeving met betrekking tot samenlevingsvormen
Omdat het Surinaams recht een loot van de Nederlandse stam is, zullen we in het kort nagaan hoe daar de samenlevingsvormen wettelijk geregeld zijn. De Nederlandse wet erkent het monogame huwelijk in artikel 33 van titel 5 Boek I BW. Doch sinds 2001 kunnen twee vrouwen of twee mannen burgerlijk huwen. Bij de openstelling van deze mogelijkheid heeft de wetgever zich beroepen op het principe van non-discriminatie. (Zie ook artikel 8 Sur.GW, inhoudende het discriminatieverbod). Feitelijk is in het geheel geen sprake van een “homo-lesbohuwelijk”, maar juist van een “openstelling van het huwelijk voor partners van gelijke sekse”. Dit is de Nederlandse zienswijze. Gesteld moet worden dat het homohuwelijk in vele Europese landen, maar ook in Canada en Zuid-Afrika wettelijk erkend is.
Het Nederlandse huwelijk van twee mannen of twee vrouwen heeft in beginsel dezelfde condities en rechtsgevolgen als het huwelijk van één man en één vrouw. Er zijn natuurlijk verschillen, o.a. dat een huwelijk van twee vrouwen of twee mannen geen afstammingsrelatie schept met de kinderen van de echtgenoten.
Verder bestaat de wettelijke mogelijkheid van geregistreerd partnerschap ook voor twee partners van hetzelfde geslacht. Veel landen die een huwelijk tussen twee mannen of twee
vrouwen niet erkennen, erkennen namelijk vaak wel een geregistreerd partnerschap tussen twee mensen van het zelfde geslacht.
Het schijnt dat een geregistreerd partnerschap tussen twee partners van het zelfde geslacht, minder problemen vormt als het gaat om de erkenning van de relatie. Veel landen die een huwelijk tussen twee mannen of twee vrouwen niet erkennen, erkennen namelijk vaak wel een geregistreerd partnerschap tussen twee mensen van het zelfde geslacht.
Andere samenlevingsvormen die elders kunnen voorkomen
Afgezien van de genoemde samenlevingsvormen: monogame huwelijk, concubinaat, homohuwelijk, lesbohuwelijk, geregistreerde partnerschappen, welke ter opsomming nogmaals voorkomen, komen elders nog andere vormen van samenleving voor, welke voor velen soms onbegrijpelijk schijnen te zijn:
a. Monogamie: huwelijk (samenleving) van één man met één vrouw, (art. 80 SBW);
b. Homogamie: is in de maatschappelijke betekenis als twee mensen met belangrijke overeenkomende kenmerken zoals klasse, opleiding en religie elkaar huwen. En homogaam kan iemand zijn die zonder relatie is en “het” alleen met zichzelf doet, m.a.w. zich zelf seksueel bevredigt.
c. Bigamie: het gelijktijdig met twee personen gehuwd zijn, hetgeen bij ons strafbaar is gesteld. En bigamist is iemand die bigamie pleegt.
d. Polygamie: een samenlevingsvorm met meer dan één partner;
e. Polyandrie: huwelijk (samenleving) van één vrouw met meer dan één man tegelijk;
f. Polygynie: huwelijk (samenleving) van één man met meer dan één vrouw;
g. Promiscuïteit: iedereen doet het met iedereen, d.w.z. volledig vrije seks. In het Amazônegebied (Brazilië) zou een oeroude Indianenstam bestaan, binnen welke zulks voorkomt. En als een gebrekkig kind geboren wordt, wordt dat door de moeder op last van de dresiman levend begraven.
h. Latrelatie: (living-apart-together); geen gezamenlijke huishouding; elke partner woont apart doch hebben wel contact met elkaar.
i. Latorelatie: (living-apart-together-overseas: bv Suriname-Nederland): gehuwde man woont in Suriname en de gehuwde vrouw met kinderen zit in Nederland of omgekeerd. Er ontstaan relatievormen over en weer, maar het huwelijk wordt formeel in tact gelaten.
j. Knipperlichtrelatie: een verhouding waarbij het tussen de partners nu eens aan en dan weer uit is.
k. Leviraatshuwelijk of zwagerhuwelijk: samenlevingsvorm van een man met de weduwe van zijn overleden broer. (Bekend in het Oude Testament).
4. Polyamorie, een bijzondere vorm van samenleving
Deze leefwijze vertoont gelijkenis met Polygamie, maar er zijn verschillen. Polyamorie (Engels: Polyamory) staat voor een levenswijze waarbij erkend wordt dat het mogelijk is om van meer dan één persoon tegelijk te houden. Deze leefwijze uit zich in relaties waarbij vriendschap, intimiteit, een emotionele band, spirituele verbondenheid en/of seksualiteit ingrediënten zijn.(Wikipedia).
Er zijn binnen de definitie van polyamorie veel verschillende relatievormen mogelijk, maar ze hebben gemeenschappelijk dat deze gebaseerd zijn op liefde, openheid, eerlijkheid en respect. Goedkeuring van alle betrokkenen is een belangrijk aspect. Het zal duidelijk zijn dat een goede, open communicatie hierbij onmisbaar is. Personen die op deze wijze leven worden ook wel polyamoreus of polyamorisch genoemd, meestal afgekort tot poly. Poly zijn betekent dat je ervoor openstaat om meerdere intieme relaties tegelijk aan te gaan. Wanneer je poly bent, betekent dat niet vanzelfsprekend dat je ook daadwerkelijk meerdere intieme relaties onderhoudt. Je kunt poly zijn en geen enkele intieme relatie hebben.
Polyamorie heeft haar eigen symbool. Het meest gebruikte symbool voor polyamorie is het hart met het punt naar beneden en daarin het liggend cijfer 8 als onderscheidingsteken. [Een ander symbool is de afbeelding van een papagaai, want in het Engels wordt “poly” uitgesproken als Polly, een aan deze vogels veel gegeven naam]
Veel monogamisten, die dus monogamie aanhangen, definiëren trouw als een verbintenis hebben met slechts één partner (tegelijkertijd), zonder andere seksuele of relationele partners te hebben tijdens de relatie. De poly-versie hiervan is polyfideliteit, een specifieke vorm van polyamorie gedefinieerd door een duurzame, seksueel exclusieve verbintenis met meerdere partners.
Polyamoreuzen benaderen hun relaties meestal pragmatisch. Zij aanvaarden dat zijzelf en hun partners soms fouten zullen maken en niet altijd aan het ideaalbeeld zullen kunnen voldoen. Wanneer dit gebeurt, is communicatie een zeer belangrijk middel om eventuele schade die hierdoor ontstaat, te repareren.
Er is ook kritiek op polyamorie. In de meeste culturen wordt verwacht dat één persoon huwt
met één partner. 0ok culturen waar polygynie of polyandrie voorkomt, sluiten dan altijd een
huwelijk om echtelijke verbintenis aan te geven. Voor het Westen is monogamie de norm.
Maar volgens de polyamoristen is de mens van nature niet monogaam, en wordt hij tegen zijn
natuur in “gedwongen” monogaam te leven. Polyamoristen zijn van mening dat veel mensen
naast hun echtelijke relatie nog een tweede relatie hebben, stiekem of niet. Polyamorie
probeert, naar eigen zeggen, de natuur met cultuur te verzoenen op basis van openheid,
wederzijds respect en vertrouwen.
Ten slotte enkele veel gestelde vragen over polyamorie.
Wat zijn de regels van polyamorie?
Niemand heeft er patent op hoe het moet gebeuren. Het enige wat iemand kan doen is
luisteren naar andere polyamoreuze mensen hoe zij het doen. Wat je mag doen, wat je niet
mag doen en integreren in je eigen levensstijl. Blijf open en eerlijk tegen je partner(s), en
corrigeer je levensstijl indien het voor jou mogelijk is.
Zijn polyamoreuzen biseksueel? Sommigen zijn biseksueel, anderen niet; nog anderen
hebben zelfs helemaal geen seks. De beste manier om het te weten is door het te vragen en
niet te veronderstellen.
5. Slotopmerking
Wanneer wij de samenlevingsvormen nogmaals in beschouwing nemen dan zou
voorzichtig geconcludeerd kunnen worden dat in deze veranderende wereld, waarin
technologische ontwikkelingen de boventoon voeren, een groot deel der mensheid
vrijheid verkiest boven gebondenheid.
Het monogame huwelijk, waarin een kind opvoeding en onderwijs onder direct toezicht der
ouders geniet, schijnt langzaam maar zeker plaats te maken voor polygamie c.q. polyamorie.
Polyamoristen zijn van mening dat veel gehuwde personen –naast hun echtelijke relatie-
stiekem nog een tweede c.q. derde relatie hebben.
Zonder partij te kiezen zou voorzichtig gezegd kunnen worden dat een mens open schijnt te staan voor meerdere intieme relaties tegelijk. Of zulks wetenschappelijk is aangetoond, is ons
niet bekend. Wel is zeker dat onze normen en waarden aan het vervagen zijn! We merken dat er een strijd gaande is tussen monogamisten en polyamoristen. Wie zal de
strijd winnen?
We hebben gemeend de diverse samenlevingsvormen bij wijze van voorlichting, in het kort te bespreken. Het is niet de bedoeling hierover in polemiek te treden. Een andere kijk op de
materie is uiteraard welkom.
Mr. André Saheblal